Èske nou kapab selebre jounen entènasyonal lamanjay an Ayiti?
Jounen vandredi 16 oktòb la se te jounen entènasyonal lamanjay. Nan peyi Dayiti, èske nou kapab selebre jounen sa? Poun te kapab tante jwenn kèk eleman repons ak keksyon sa, Impulse Web Médias t al chita pale ak divès responsab òganizasyon ak direktè Biwo Agrikòl nan komin Tigwav ak Grangwav jodi a.
Pou direktè BAK Grangwav la, jounen entènasyonal lamanjay la se yon jounen ki gen anpil enpòtans kote tout moun ta dwe ap reflechi sou fason moun ap manje nan peyi a. Agwonòm Joseph Sterlin Frenel fè remake nou pa kapab selebre jounen sa an Ayiti paske nou genyen pwoblèm alimantè grav.
Jounen jodi a te dwe gen gwo deba k ap fèt pou wè kisa ki fè moun pa ka jwenn manje pou yo manje kòm sa dwa. Animatè emisyon “Ti Koze sou Agrikilti” sou Radyo Oryantasyon FM nan ankouraje moun k ap travay latè nan peyi a pou yo travay pou nou rive granmoun tèt nou nan zafè lamanjay. Konsa n ap kapab jwenn manje pou nou voye vann nan lòt peyi.
Sou bò pa li, Agwonòm Josener Desulmé k ap dirije BAK Tigwav la deklare si yon moun pa byen manje li p ap viv byen. Poutèt sa, nou ta dwe batay pou nou retire vant nou sou kont peyi etranje paske lè vant ou pa sou kont ou, ou pa kapab deside sou kisa w ap manje. Direktè Desulmé ankouraje leta ayisyen pou bay sektè agrikòl la bon jan bourad pou moun k ap travay latè yo kapab jwenn mwayen pou yo pwodui.
Dapre li, si sa rive fèt, lè yon bato antre nan peyi a n ap kapab jwenn kichòy pou voye vann nan lòt peyi. Men tou, li di batay pou Ayiti granmoun tèt li nan zafè lamanjay la se tout moun ki dwe angaje ladann.
Impulse Web Médias te chita pale tou ak Rémulhomme Celestin Desroches k ap dirije Klèb Aksyon pou Agrikilti ak Anviwònman an Ayiti ki deklare dwa moun genyen pou jwenn manje pa respekte nan peyi a. Mèt Desroches ankouraje leta ayisyen pou akonpaye BAK yo nan mete bon jan mwayen pou yo kapab fonksyone. BAK yo sou bò pa yo dwe ankadre moun k ap travay latè yo pou yo ka pwodui pi plis.
An menm tan, Mèt Rémulhomme Celestin Desroches souliye peyi Dayiti se youn nan peyi nan Amerik la grangou plis frape. Moun ki plis viktim yo se fanm ansent, sa k ap bay timoun tete ak timoun ki byen lwen nan seksyon kominal yo. Men li kwè si leta pote èd bay agrikiltè yo, pwoblèm lamanjay la kapab amelyore.
Responsab yo nan Mouvman Kole Zepòl (MKOZE) penn yon tablo ki sonb sou sitiyasyon alimantè peyi a. Nan okazyon 41 lane jounen entènasyonal lamanjay la, administratè MKOZE a mande leta pou ankadre peyizan agrikiltè yo. Anpil fwa, rekòt moun k ap fè jaden yo konn gaspiye. Poutèt sa, mèt Fabien Saint-Fleur ankouraje leta pou mete bon teknisyen agrikòl pou akonpanye moun sa yo.
“Jounen vandredi 16 oktòb la ta dwe yon jounen refleksyon sou kisa moun ap manje nan peyi a” se Kowòdonatè òganizasyon Rèl Peyizan deklare jodi a. Charles Toussaint konseye tout moun pou yo manje manje k ap bon pou lasante yo. Li fè remake gen anpil peyizan ki pito al vann sa yo fè nan jaden yo kòm manje pou y al achte manje ki soti nan peyi etranje. Moun yo vann chadèk, sitwon ak lòt bon bagay nan jaden yo pou yo ka achte ji switi. Charles Toussaint ankouraje moun ki gen move abitid sa yo pou yo chanje konpòtman paske manje ki konn soti nan peyi etranje yo konn pa bon pou sante nou.
Finalman, jounen jodi a nou kapab di vrèman vre nou poko kapab selebre jounen entènasyonal lamanjay la nan peyi a pa rapò ak difikilte moun genyen pou jwenn manje kòm sa dwa. Leta dwe pran responsablite l fas ak sitiyasyon sa pou moun kapab rale yon souf ak grangou ki tabli nan peyi a.